Żywienie w chorobie Parkinsona
Choroba Parkinsona
Organizm do utrzymania pełnej homeostazy potrzebuje prawidłowej podaży składników odżywczych, witamin i minerałów. Dopasowana indywidualnie dieta pływa na jego wydolność, regenerację, a także na samopoczucie i dobre nastawienie do życia codziennego.
Gdy organizm, na wskutek trwania procesu zapalnego, choroby, czy złego samopoczucia będącego wypadkową kilku negatywnych czynników zostaje wprowadzony w stan nierównowagi szczególnie powinniśmy zadbać o dobre żywienie i składniki, które znajdują się na talerzu.
Wielu Pacjentów, z którymi pracuję w szpitalu nerologicznym gdzie pełnię rolę dietetyka klinicznego boryka się z chorobą Parkinsona. Jest to choroba postępująca i nieodwracalna, związana z ośrodkowym układem nerwowym, w przebiegu której dochodzi do obumierania komórek nerwowych odpowiedzialnych za produkcję dopaminy. Dopamina jest ważnym neuroprzekaźnikiem, wpływającym na procesy poznawcze, aktywność ruchową, czynności dnia codziennego, a także systemy motywacyjne. Przebieg choroby można łagodzić i kontrolować za pomocą środków farmakologicznych i odpowiedniego żywienia dopasowanego do stanu Pacjenta.
Trudności w czynnościach codziennych
Rodzina Pacjentów często zauważa dużą ilość trudności, z jaką borykają się Pacjenci z chorobą Parkinsona. Choroba utrudnia wykonywanie podstawowych czynności związanych z higieną, poruszaniem się, a także przygotowaniem i spożywaniem posiłków. Ważnym jest więc aby ułatwić Pacjentowi poruszanie się po domu i przygotowanie odpowiednich podręcznych pomocy, z których Pacjent może samodzielnie skorzystać.
Należy:
-
Zlikwidować progi i dywany
-
Ułatwić dojście do toalety, skorzystać z dodatkowych poręczy
-
Dobrać odpowiednią wysokość łóżka, krzeseł, stołu
-
Podawać talerze na gumowych podkładkach, które zapobiegną przesuwaniu się
-
Używać naczyń o dużej średnicy i wysokich brzegach, aby ułatwić Pacjentowi konsumpcję z talerza
-
Stosować specjalne kubki, termosy ułatwiające nawadnianie, a ograniczające wylewanie się płynu z naczynia
Żywienie w chorobie Parkinsona
Odpowiednio dobrane żywienie ma ścisły związek z przebiegiem choroby. Często Pacjenci z chorobą Parkinsona borykają się z szybkim obniżeniem masy ciała, które wiąże się z brakiem apetytu i trudnościami jakie występują podczas przyjmowania pokarmów. Nieuchronną konsekwencją w razie braku odpowiednich strategii żywieniowych jest niedożywienie ogromnie utrudniające rehabilitację i pogarszające przebieg choroby. Istotnym jest więc dostarczenie odpowiedniej ilości składników odżywczych i zadbanie o indywidulnie dopasowaną ilość kilokalorii. Właściwie dobrana dieta wpływa również na skuteczność przyjmowanych leków i pozwala poprawić nastrój Pacjenta.
Ważnym elementem jest pora podawania posiłków. Złotą zasadą, którą należy BEZWZGLĘDNIE przestrzegać jest zachowanie odstępu czasu pomiędzy posiłkiem, a przyjmowanymi środkami farmakologicznymi. Pacjenci przyjmujący lewodopę powinni przyjmować lek na 30 minut przed posiłkiem lub godzinę po jego zakończeniu. Lewodopa powoduje również ograniczenie wchłaniania wielu cennych substancji, należy więc szczególnie zadbać o podać świeżych warzyw i pełnoziarnistych produktów, które obfitują w witaminy z grupy B.
Białka, tłuszcze, węglowodany, błonnik
Dieta powinna opierać się na produktach prostych, naturalnych i przede wszystkim nieprzetworzonych. Ważnym jest równomierne rozłożenie posiłków pomiędzy odstępy czasowe dopasowane indywidualnie do samopoczucia i aktywności Pacjenta.
Jadłospis osoby z Parkinsonem powinien być kolorowy i różnorodny.
Źródła białka, nad którymi warto się skupić to: chude mięso (kurczak, indyk, królik) i nabiał (chude sery twarogowe, jogurty naturalne, kefir, maślanka), ryby (dorsz, pstrąg, tołpyga), a także rośliny strączkowe.
Źródła węglowodanów także powinny być starannie dobrane. Najbardziej cennymi są: pełnoziarniste kasze (gryczana, owsiana, pęczak), pseudo zboża (amarantus, komosa ryżowa), a także drobne kasze (jaglana, kus kus), pełnoziarniste pieczywo, czy płatki owsiane które idealnie sprawdzą się na śniadanie lub podwieczorek.
Tłuszcz powinien stanowić dodatek do pożywienia. Należy bazować na naturalnych tłuszczach roślinnych, takich jak: orzechy (włoskie, siemię lniane, migdały, pestki dyni i słonecznika), oleje i oliwy (olej rzepakowy, oliwa z oliwek, olej lniany, olej z czarnuszki, olej z ostropestu), awokado. Cenionym ze względu na kwasy tłuszczowe omega3 jest również wdrożenie do jadłospisu (1 x w tygodniu) tłustych ryb takich jak łosoś, makrela czy śledzie. Tłuszcz nasycony należy stosować z umiarem, dodając go jedynie w postaci masła do kanapek. Smalec, olej kokosowy i tłustą śmietanę należy całkowicie wykluczyć.
Cennym składnikiem w diecie jest również błonnik. To właśnie ze względu na niego i pojawiające się często w przebiegu trwania choroby zaparcia dieta powinna obfitować w warzywa, owoce i pełnoziarniste produkty.
PODSUMOWANIE:
-
Zadbaj o podaż witamin: B6, B12, PP, kwasu foliowego
-
Dostosuj kaloryczność względem stanu swojego organizmu
-
Ogranicz ilość białka do 0,8 g/kg masy ciała
-
Zadbaj o podaż wapnia w celu prewencji osteoporozy
-
Bazuj na produktach naturalnych, nieprzetworzonych
-
Ogranicz tłuszcz zwierzęcy
-
Wzbogać dietę o świeże warzywa i owoce
-
Spożywaj błonnik i zadbaj o odpowiednie nawodnienie
-
Skonsultuj swój jadłospis ze specjalistą
-
Prowadź aktywny, dopasowany do swoich możliwości tryb życia
Literatura:
-
Sienkiewicz. Poradnik dla osób z chorobą Parkinsona. Fundacja „Żyć z chorobą Parkinsona”.
-
Fries, I. Liebenstund. Rehabilitacja w chorobie Parkinsona. Elipsa – Jaim s.c. Kraków 2002.
Zdjęcie główne: via internet
Jeżeli macie Państwo dodatkowe pytania dotyczące diety dla osób z chorobą Parkinsona to serdecznie zachęcam do kontaktu: s.maksym@sylwiamaksym.pl lub w komentarzu pod postem.
